مطمئن هستم که همه شما تا به حال تار عنکبوت دیدهاید و به احتمال زیاد به آن دست هم زدهاید. پس اگر از شما بپرسند که ، تار عنکبوت چه ویژگیهایی دارد، اولین چیزی که به ذهنتان میرسد، چسبنده بودن آن است. در واقع همین ویژگی تارعنکبوت باعث میشود که حشرات در آن به دام بیفتند و عنکبوت آنها را نوشجان کند! اما آیا تا به حال از خود پرسیدهاید که چرا خود عنکبوت در تارهایش گیر نمیکند و به آنها نمیچسبد؟! اصلاً تار عنکبوت چیست و از چه مادهای تشکیل شده است؟ اگر به شما بگویند که تار عنکبوت از فولاد مقاومتراست آیا باور میکنید؟!
تارهای مختلف، ویژگیهای فیزیکی متفاوتی دارند. میزان ضخامت و چسبندگی و قدرت تحمل آنها متفاوت است.
به طور تقریبی، قطر یک تار عنکبوت یک دهم قطر موی انسان است.
تار عنکبوت از دو نوع پروتئین تشکیل شده است که مولکولهای این پروتئین بسیار کشدار و قوی است و به گونهای طراحی شده که میتوان آنها را کشید . تار عنکبوت را میتوان تا، سی الی پنجاه درصد طول اولیهاش (بدون این که پاره شود) کشید.
اما برویم سراغ این موضوع که :
برای توضیح این پدیده، سه فرضیه عنوان شده است:
فرضیه اول میگوید که احتمالاً عنکبوت یک نوع روغن از خودش تولید میکند که خاصیت ضد چسبندگی دارد و باعث میشود پاهای عنکبوت به تارها نچسبد. اما در اینجا یک مشکل اساسی وجود دارد و آن این است که وجود چنین روغنی تا به حال اثبات نشده است!
فرضیه دوم بر این واقعیت استوار است که میزان چسبندگی تارهای مختلف متفاوت است. یعنی در ساختمان یک تار عنکبوت مجموعهای از تارها ، با چسبندگیهای متفاوت وجود دارد و تارهایی که چسبندگی کمتری دارند در مرکز شبکه قرار دارند. همچنین تارهای شعاعی و رشتههایی که شبکه تار عنکبوت را به درخت یا سایر تکیه گاهها متصل میکنند، غیر چسبنده هستند. برخی پژوهشگران بر این باورند که عنکبوتها به طور غریزی فقط بر روی این تارها حرکت میکنند.
اما فرضیه سوم درباره ویژگی که پای عنکبوت دارد، سخن میگوید.
هنگامی که این قلابها بر روی رشتههای چسبنده تار عنکبوت قرار میگیرند ، به آنها میچسبند و جدا نمیشوند. اما وجود قلاب دیگری که با پرزهای خاردار و کشسان همکاری میکنند، باعث میشود که پای عنکبوت از تار جدا شود. به این صورت که قلاب ، تار چسبنده را میگیرد و آن را در جهت مقابل میکشد، وقتی که قلاب آزاد میشود، قلابهای خاردار به حالت اول برمیگردند و با شدت ، تار را رها میکنند و با استفاده از این خاصیت فنری، پا را آزاد میکنند!