گروه خبر گزاري مهدي فخر

اطلاعاتی که درباره این ماده مخدر وجود دارد، بسیار اندک است، یک جستجوی ساده در یکی از موتورهای جستجوگر اینترنتی نشان می دهد که فقط کمی اطلاعات کلی در خصوص کراک به زبان فارسی در سایتها و وبلاگهای مختلف وجود دارد که بیشتر آنها هم کپی برداری از یک منبع بوده و بسیاری از آنها هیچ اطلاعات جدید و تازه و حتی به درد بخوری ندارند.
در سایت پلیس هم نمی توان هیچ اطلاعات جالب و خواندنی پیدا کرد، در بخش معرفی مواد مخدر، تنها سه تقسیم بندی توهم زا، سستی زا، توان افزا به چشم می خورد و در زیر هر کدام از آنها توضیح مختصری درج شده که به نظر می رسد از یک کتاب استخراج شده است، چرا که هیچ همخوانی با مواد مخدر موجود در بازار ندارد.
در سایت ستاد مبارزه با مواد مخدر هم نمی توان اطلاعاتی بیشتر از آنچه در سایت پلیس وجود دارد، پیدا کرد. هر چند نامی از برخی مواد مخدر رایج دیده می شود، اما دسترسی به این سایت و لینکهای آن، آن قدر دشوار است که کمتر بیننده ای حاضر به ادامه جستجو در سایت می شود.

دوم

شایعه شده که معتادان به کراک را پس از مرگ در غسالخانه ها، شستشو نمی دهند. مردم می گویند، در یکی از غسالخانه ها وقتی داشتند جسد یک معتاد به کراک را می شستند اجزای بدنش از هم جدا شده و پس از آن بخشنامه شده که دیگر اجساد معتادان به کراک را بدون شستشو دفن کنند.
گفته می شد که در مقابل غسالخانه ها تابلویی نصب شده که در آن تأکید شده چنانچه متوفی معتاد به کراک بوده، آن را با غسال در میان بگذارید. خبرنگار ما با حضور در چند غسالخانه این مسأله را جویا شد که البته در هیچ کدام چنین تابلویی دیده نشد و غسالها هم که البته گفتگو با آنها بسیار دشوارتر از مدیران قبرستانهاست، عنوان کردند که تاکنون چنین دستوری دریافت نکرده اند.
البته آنها هم می گفتند که شنیده اند جنازه معتادان به کراک از هم می پاشد، اما تاکنون موردی که زیر دست خود آنها از هم بپاشد، رؤیت نکرده اند.
یکی دیگر از غسالها می گفت که بدن معتادان عموماً سیاه، لاغر و خشک است ولی تا به حال یک جنازه معتاد به کراک که خیلی خراب باشد، نشسته است.
البته یک غسال که سابقه بسیار بیشتری از سایرین دارد، می گوید که جنازه های خیلی پوسیده را هم شسته و از هم نپاشیده است، اکنون هم برای او فرقی ندارد، اگر جنازه پوسیده باشد، دقت بیشتری می کند.

سوم

یکی از دوستان خبرنگار می گفت، یک مأمور انتظامی گوش معتادی به کراک را می گیرد، اما او فرار می کند و گوش این معتاد به راحتی کنده شده در دست پلیس می ماند، هر چند در خصوص سند این خبر جستجو کردیم کمتر نتیجه ای حاصل شد.
سرانجام ماجرای این متلاشی شدن بدن مرده و زنده معتادان به کراک باید یک سرچشمه ای داشته باشد.
دکتر اسماعیل پور که مدیر گروه درمان یک بیمارستان خیریه است در پاسخ به این پرسش می گوید: مصرف کراک باعث می شود که فرد هیچ دردی را حس نکند و در نتیجه بیماریهای مختلف در بدنش به راحتی پخش می شود، علاوه بر آن، مخدرها سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند و راه برای ورود عوامل عفونی باز می شود، در نتیجه یک شخص معتاد به کراک احتمالاً دچار چند بیماری مختلف هم خواهد بود.
وی می افزاید: حالا اگر این فرد کارتن خواب باشد قطعاً عوامل عفونت زا در جسم او خانه کرده اند، ولی به دلیل بی حس بودن ناشی از مصرف مخدرها درکی از وضعیت خود ندارد، وقتی یک فرد سالم می میرد پس از 72 ساعت جسمش دچار پوسیدگی خواهد شد، حالا اگر شخصی معتاد به کراک و آلوده به عفونت درونی باشد، پس از 12 ساعت به این مرحله خواهد رسید و جنازه یک روزه او مانند جنازه چندین روزه افراد سالم است و بسیار زودتر فاسد شده و از هم می پاشد.
او در مورد اینکه بدن معتادان به کراک کرم می افتد هم می گوید: این هم مثل مرگ آنهاست، بسیاری از معتادان به کراک مشاهده شده اند که زخمهای بسیار بزرگی روی بدن خود داشته اند، اما مصرف ماده مخدر نگذاشته درد آن را حس کنند و به دلیل حضور در مکانهای کثیف و فاقد بهداشت عفونی شده و حتی کرم کرده اند.

چهارم

کراک ماده مخدری جدید است که گفته می شود در آزمایشگاهها ساخته می شود و آنچه که اکنون در ایران توزیع می شود از هروئین استحصال شده است.
تاریخچه کراک در دنیا با مافیای مواد مخدر در آمریکا ارتباط دارد. قاچاقچیان کوکائین که مشتریان آنها را به دلیل گران بودن اقشار مرفه جامعه آمریکا تشکیل می دادند، به فکر افتادند که افرادی با درآمد کمتر را هم دچار اعتیاد کنند.
آنها ماده ای مخدر به نام کراک را از کوکائین استخراج کردند که ارزانتر بود و خواص تحریک کنندگی بیشتری داشت و آن را در بازار مصرف آمریکا توزیع کردند.
اما قاچاق این ماده مخدر به کشورهای آسیایی از جمله ایران هزینه های بسیار زیادی دارد و اگر به کشور ما برسد قیمتی چند ده برابر هروئین خواهد داشت، بنابراین نه بازاری خواهد یافت و نه مشتری.
در آسیا هنوز کاملاً مشخص نشده که چه کسی اولین بار فرمول کراک را طراحی و تولید کرده برخی آن را به روسها نسبت می دهند و برخی به جنوب شرق آسیا، اما از همه اینها گذشته مسأله این است که کراکی که در آسیا تولید می شود، چون از ترکیب دو مخدر هروئین و کوکائین تولید می شود، بسیار خطرناک تر از نوع آمریکایی آن است.
البته اکنون آنچه که به نام کراک در بازار توزیع می شود و به شکل تکه ای گچ مانند دارای ناخالصی زیاد است، از هروئین و مواد دیگری که بسیار ارزانتر است، تولید می شود و همین امر خطرات مصرف آن را بسیار بیشتر می کند، به طوری که مصرف کننده آن به طور متوسط دو سال و حداکثر پنج سال پس از اعتیاد زنده می ماند.

پنجم

خیلیها هنوز در خاطر دارند که حدود یک قرن قبل انگلیسیها چطور تریاک را وارد ایران کردند چطور با خرید سوخته و ... مردم ایران را تشویق به مصرف این ماده مخدر کردند.
تریاک و مشتقات آن از جمله شیره خیلی زود در میان مردم فراگیر شد و تعداد معتادان به این مواد مخدر رو به فزونی نهاد.
پس از آن هروئین وارد بازار شد که قدرت به نسبت بیشتری از سایر مواد داشت و اعتیاد آن نیز بسیار خطرناکتر بود و در برخی موارد افراد تزریقی رو به سوی نیستی می گذاشتند.
در عین حال مصرف کنندگان تریاک و مشتقات آن تا سالها می توانستند اعتیاد خود را مخفی کنند و به زندگی عادی بپردازند و فقط در موارد حاد بود که اصطلاحاً کنار جوی آب می افتادند و تابلو می شدند.
همین افراد به یک معضل بدون حل در نظام اجتماعی تبدیل شده بودند و هنوز هم یکی از مشکلات عمده تلاش برای ترک دادن این دسته از معتادان است، اما با پیشرفت جوامع، مواد مخدر نیز رو به تغییر گذاشت و از سه سال قبل همراه با یک سری مواد مخدر صنعتی دیگر «کراک» هم وارد بازار توزیع شد.
در ابتدا این گونه عنوان می شد که برای ترک هروئین می توان به این ماده پناه برد، اما بعد خواص ترک زایی آن نیز مورد توجه قرار گرفت و به ویژه روی جوانان برای مصرف آن کار شد، این در حالی بود که اثرات مخرب این ماده مخدر که ارزانتر از هروئین عرضه می شد بسیار بیشتر از سایر مواد مخدر بود.
مصرف کنندگان کراک که بیشتر قشر جوان جامعه بودند، تریاک و مشتقات آن را سنتی می دانستند و مصرف آسان و سریع این ماده جدید باعث شده بود بیشتر از قبل جذب آن شوند.
به گفته یک کارشناس، مواد مخدر جدید معمولاً از سه روش عمده برای گسترش مصرف استفاده می کنند که برای کراک از هر سه روش استفاده شد.
اول اینکه کسانی که به هروئین اعتیاد دارند و قصد دارند به کمک یک ماده دیگر آن را ترک کنند، نوع مصرف را به کراک تغییر می دهند.
دومین روش گسترش این است که برای تسکین عوارض مواد محرک یا توهم زا که معمولاً در پارتیها مصرف می شوند، از جنس جدید استفاده می شود و معمولاً هم تصور این است که ماده استفاده شده برای رفع سردرد یا افسردگی اعتیادآور نیست، در حالی که سه بار مصرف کراک کافی است که فرد را به اعتیاد بکشاند.
سوم اینکه همانند مدل لباس، مو و آرایش، مصرف مواد مخدر نیز به صورت یک مد رایج می شود، بنابراین اگر ماده ای جدید وارد شود برخی به جهت حفظ کلاس و کسب پرستیژ آن را مصرف می کنند و صد البته جوانانی که بنگ و حشیش و تریاک را نشانه عقب ماندگی می دانند، مصرف کراک را نشانه پیشرفت تلقی می کنند.

ششم

شاید اگر از میزان نشئگی یا اثرات این ماده بر روح چیزی نوشته شود بیشتر از آن که جوانان را بترساند و ریسک تجربه این ماده مخدر را بیشتر کند، آنها را ترغیب به مصرف یا حداقل یک بار تجربه نماید.
اولین دلیل مصرف کراک نشئگی همراه با تحریک کنندگی آن است که بر خلاف مواد مخدری مثل تریاک که فرد را به سمت آرامش سوق می دهد، این ماده مخدر بیشتر او را تحریک به تحرک و شادمانی می کند.
البته این فقط مربوط به همان چند روز یا حداکثر چند ماه اول مصرف است و پس از آن چنان در بدن و حتی روح وی رسوخ می کند که فرد یا در حال درد کشیدن از خماری است یا فقط با استعمال و حتی تزریق می تواند دردهایش را تسکین داده یا کاهش دهد. حتی ذهن او نیز دیگر جایی برای نشاط و شادمانی ندارد و علاوه بر افسردگی، به طور دائم به راهی برای تهیه مواد مشغول می شود.
این در حالی است که در ماههای سوم به بعد مصرف میزان نشئگی که قبلاً 48 یا 24 ساعت دوام می آورده به کمتر از چهار تا دو ساعت کاهش می یابد و فرد فقط آنقدر فرصت دارد که مواد برای مصرف خود تهیه کند.
حمید از معتادان به کراک در خصوص اعتیادش می گوید: دفعه اول با سه پک نشئه شدم به یک ماه نرسید که مصرفم دو برابر شد، بعد از 6 ماه به جایی رسیدم که هر سه یا چهار ساعت باید دود می گرفتم، اگر دیر می شد شروع به لرزیدن و تشنج می کردم و بعد هم مجبور می شدم تزریق کنم.
نازنین معتاد دیگری است که اظهار می دارد: اکس پارتی بودم و به یکی دیگر از دخترها گفتم دارم از سردرد می میرم، گفت بیا کراک بزن، خودش هم برایم درست کرد، هنوز دود را بیرون نداده بودم که احساس کردم سرم آرام شد، چند روز بعد به او تلفن زدم و پرسیدم بازم از این مواد داری؟
بهروز نیز از معتادانی است که در بیمارستان بستری است و می گوید: من قبلاً تریاک می کشیدم، اشکال کراک این است که نمی فهمی داری بیشتر می کشی و اگر هم بفهمی، نمی توانی جلوی خودت را بگیری. اول روزی یک ذره برمی دارید، بعد همین طور بیشتر و بیشتر می شود تا جایی که سراغ تزریق می روی.

هفتم

واقعاً تغییر مصرف از سمت مخدرهای به اصطلاح سنتی به سمت مواد مخدر جدید و صنعتی است؟ این پرسشی است که هنوز آمار و ارقام دقیق و درستی در خصوص آن وجود ندارد، هر چند که چون اعتیاد مسأله ای نیست که کسی به طور رسمی و علنی آن را بیان نماید، نمی توان آمار رسمی و دقیقی به دست آورد.
حتی هنوز آمار درستی از تعداد کل معتادان کشور وجود ندارد برخی آن را 4 میلیون و برخی دیگر 5/2 میلیون عنوان می کنند.
بنابر اعلام برخی منابع که در بخش ترک اعتیاد فعال هستند، بیشتر معتادان به کراک را جوانان 20 تا 30 ساله تشکیل می دهند، اما تنها اطلاعات ثبت شده درباره 9500 نفر از کسانی که برای ترک اعتیاد به یک جمعیت خیریه مراجعه کرده اند، نشان می دهد که مصرف کراک روبه رشد است.
بنابراین آمار، در فروردین ماه سال گذشته 26/6 درصد مراجعان به هروئین و 3/30 درصد به کراک اعتیاد داشتند، ولی 6 ماه بعد یعنی در شهریور ماه سال 1385 اعتیاد به هروئین 64/14 درصد کاهش پیدا کرد، در حالی که مصرف کراک تا 56/12 درصد افزایش یافته بود.
اما رییس یک مرکز تخصصی ترک اعتیاد در تهران معتقد است که سه سال پیش که تازه کراک وارد کشور شده بود 80 درصد معتادان مصرف کننده تریاک بودند و 20 درصد هروئین مصرف می کردند، اما اکنون اغلب مراجعان به مراکز ترک اعتیاد مصرف کننده کراک هستند.
اما یک مقام انتظامی فعال در مبارزه با مواد مخدر ناجا اظهار می دارد، اینگونه نیست که کراک و شیشه جای مواد مخدر سنتی را گرفته باشند.
وی معتقد است که فقط 19 درصد معتادان تهرانی کراک مصرف می کنند، 12 درصد هروئین و 5 درصد حشیش مصرف می کنند و یک درصد با اکس و یک درصد هم با آمپول خود را نشئه می کنند و 62 درصد باقی مانده از وفاداران به تریاک هستند.
اما همیشه در آمار بخش مهمی به مصرف کنندگان تفننی اختصاص دارد، یعنی کسانی که هر چند وقت یک بار مواد مخدر مصرف می کنند، اما مصرف منظم ندارند و معتاد نشده اند. این مسأله بیشتر درباره تریاک و مشتقات آن مصداق پیدا می کند، اما جمع کثیری از جوانان که با مواد مخدر سنتی آشنا می شوند و چند بار آن را به صورت تفننی مصرف می کنند به گمان اینکه با کراک هم می توان رفتار مشابهی داشت، در دام این ماده اعتیادآور گرفتار می شوند.

هشتم

اعتیاد از هر نوع که باشد در سایرجرایم نقش دارد، فرد معتاد وقتی که نمی تواند هزینه اعتیادش را تأمین کند دست به هر کاری می زند، از دله دزدی گرفته تا سرقت مسلحانه بانک و زورگیری و کیف قاپی و جعل و کلاهبرداری و هر جرم دیگری که منجر به کسب درآمد برای وی شود.
گذری در ادارات آگاهی مؤید این نکته است که درصد زیادی از مجرمان به یکی از مواد مخدر اعتیاد دارند.
اما گاهی اوقات هزینه مصرف مواد مخدر آنقدر بالا و زمان لازم برای رسیدن به نشئگی و پس از آن خماری آنقدر زیاد است که عملاً فرد معتاد قادر به انجام هیچ شغل درآمدزایی نمی شود و ناچار دست به خلافکاری می زند.
مواد مخدر سنتی اگر چه هزینه زیادی بر خانواده تحمیل می کند، اما تا زمانی که معتاد به مرحله تزریق نرسیده باشد، می تواند او را آنقدر نشئه کند که حداقل یک روز کاری را بگذراند، در عین حال هزینه آن هم آنقدر کمرشکن نیست. اما مسأله در مورد کراک کاملاً متفاوت است. مصرف کراک در مدت کوتاهی به شدت افزایش می یابد و آنقدر مصرف زیاد می شود که حتی پردرآمدترین شغلها هم پاسخگوی آن نیست. از طرفی آنقدر نشئگی کوتاه و خماری زود هنگام است که فرد اصلاً نمی تواند کاری انجام دهد که از آن درآمدی حاصل کند.
به گفته یک فرد آگاه در یک مرکز ترک اعتیاد معتادان گمنام، بوده اند کسانی که حتی 10 سال معتاد به تریاک بوده اند و سپس اقدام بر ترک کرده اند و کسی هم متوجه آن نشده است، اما در مورد کراک آنقدر تغییرات در چهره فراوان است که نمی توان آن را مخفی کرد و دیگر اینکه اکثر معتادان از نظر مالی بقدری ضعیف می شوند که در همان شش ماهه اول به نداری می رسند.
سرهنگ علی تواضعی مدیر کل مبارزه با جرایم جنایی ناجا معتقد است که نقش کراک در ارتکاب جرم بیش از گونه های سنتی بوده و بر اساس آمارها، دست کم دو برابر دیگر مواد است.

نهم

اصلاً باورتان می شود بگویم ورود مخدرهای صنعتی و از جمله کراک با این خطر فراوانی که دارند آنقدر سریع انجام شد که مسؤولان هیچ برنامه ریزی برای آن نکردند یا هم آنقدر گیج شدند که نتوانستند حتی راههای مقابله با آن را آموزش دهند.
از آن بدتر اینکه ما اصلاً در قانونمان چیزی به اسم مخدرهای صنعتی نداریم و نمی دانیم مجرمان این مواد را چگونه محاکمه کنیم.
کیانوش شاهرخی، حقوقدان در این باره می گوید: متأسفانه قانونهای موجود در زمینه مواد مخدر هنگام مواجهه با مواد مخدر صنعتی، با سکوت و خلاء قانونی روبرو می شوند که این امر خود عاملی برای تجری مجرمان و گسترش استعمال بیشتر این مواد و مانع از کنترل شدن جامعه می شود.
به همین اندازه که در قانون سکوت می بینیم، در کار فرهنگی هم یا سکوت بوده یا طرحهایی اجرا شده که عملاً در آموزش و پیشگیری نقشی نداشته اند.
دکتر اصغر مهاجری، جامعه شناس و استاد دانشگاه می گوید: برای نسل سوم به اندازه کافی کار فرهنگی نشده و نمود آن را امروزمی توانیم در سرگردانی و پناه بردن این نسل به اعتیادهای خطرناک مشاهده کرد. گامهای رساندن جوانان به قله های پیشرفت به درستی انجام نشده و جوان می اندیشد که این فاصله را باید با توهم جبران کند.
اما سرهنگ علی سماواتی اظهاراتی دارد که بسیار تکان دهنده است، رئیس مرکز آموزش پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا می گوید: هنگامی که بیشترین تبلیغات قاچاقچیان و فروشندگان مخدرهای صنعتی با عنوانهایی چون بی خطر بودن، عدم اعتیاد آوری و ... در کنار ارزانی و آسانی تهیه آنها قرار می گیرد، برای رویارویی با این مواد هیچ راهکاری بهتر از پیشگیری نیست.
این کارشناس مبارزه با مواد مخدر می افزاید: هم اکنون از 15 میلیون دانش آموز سراسر کشور 7/13 درصد در معرض مستقیم اعتیاد قرار دارند که این موضوع اهمیت آموزش و پیشگیری را دو چندان می کند.

دهم

نمی خواهم مطلب را بیشتر از این طولانی کنم، فقط یک نکته را در خصوص علایم مصرف کراک بیان می کنم و توجه به آن را گوشزد می کنم. معتاد به کراک در مدت کوتاهی که از چند ماه تجاوز نمی کند دچار تغییرات بارز در شخصیت و رفتار، از دست دادن توجه و تمرکز، کاهش وزن، آشفتگی، رفتار کینه توزانه و خشن با خانواده، خواب نامنظم، سوءظن به همه، بی قراری و اضطراب می شود، شاید در این مدت مقداری از وسایل خانه نیز مفقود شود و البته فرد معتاد هیچ توضیحی برای مخارج زیادش هم ندارد.
گفتگو با دکتر شمس بخش پایانی این گزارش خواهد بود که البته موارد ذکر شده در آن قابل توجه است.
وی که در معاونت پیشگیری بهزیستی فعال است، می گوید: سال 84 از تعداد معتادان مراجعه کننده به مراکز 59 درصد معتاد به تریاک و 24 درصد معتاد به مصرف کراک بودند که این رقم در مهر سال 85 به 30 درصد رسید.
وی با اشاره به اینکه کراک در بین زنان نیز مصرف کنندگان زیادی دارد، می افزاید: 90 درصد از مصرف کنندگان کراک زیر 24 سال سن دارند.
وی در عین حال یادآور می شود: فشرده کردن هروئین در آزمایشگاههای خانگی انجام می شود که هیچ کدام استاندارد نیستند، هر آزمایشگاهی بسته به نوع امکانات و سلیقه تولید کننده متفاوت است و همین موضوع وضعیت مواد موجود در بازار را آشفته تر کرده است.
به گفته وی، هر یک از تولیدکنندگان هر نوع داروی آرام بخش و کورتون را که بخواهند اضافه یا کم می کنند، بنابراین عوارض مصرف کراک ایرانی با انواع مختلفش متفاوت است.
وی با بیان اینکه کراک چند برابر هروئین اعتیاد آوری دارد، دلایل گرایش به این ماده مخدر را متفاوت عنوان می کند و اظهار می دارد: کراک ماده ای بی بو است، مصرف آن راحت است و با یک فندک در هر جایی که باشی می توانی مصرف کنی.
وی خاطرنشان می کند: بنابر اظهار مددکاران، بیشتر کسانی که برای ترک مراجعه می کنند معتادانی به کراک هستند که تنها 4 تا 6 ماه از مصرفشان گذشته و کاملاً تابلو شده اند.
دکتر شمس معتقد است، ترک اعتیاد برای کسانی که کراک مصرف می کنند بسیار سخت است و می گوید: این افراد تحمل ماندن در کمپهای ترک اعتیاد را ندارند و بیشتر ترجیح می دهند از داروهای جایگزین همچون متادون استفاده کنند.

پایان داستان

پایان داستان بسیاری از معتادان به کراک مرگ های ناگوار و سختی است که در کنار جوی یا در خرابه ها نصیب آنها می شود.
هر روز اجساد تعداد زیادی از این معتادان توسط شهرداریها جمع آوری و در حالی دفن می شود که هیچ کس سراغی از آنها نمی گیرد و نه تنها از خانواده ترد شده اند که جامعه نیز آنها را انگل می پندارد.
این افراد که بیماریهای بسیاری را در وجود خود دارند یا در اثر افسردگی شدید ناشی از مصرف دست به خودکشی می زنند یا در اثر نرسیدن مواد با زجر و درد فراوان چشم بر دنیا می بندند.
در این میان فراوان هستند کسانی هم که بر اثر سوء مصرف در تزریق جان می دهند.
یحیایی قاضی ویژه قتل معتقد است که هر روز چندین جنازه در گوشه و کنار شهر یافت می شود که در اثر سوء مصرف مواد مخدر جان سپرده اند و پس از شناسایی جسد برای شناسایی علت مرگ و تشخیص هویت به پزشکی قانونی منتقل می شوند و دردناک است که هیچ کس برای شناسایی بسیاری از این اجساد مراجعه نمی کند.

قدس ش573 - سعید کوشافر

دفعات نمایش : 223

تاریخ: 1386.6.7